سرمقاله امروز ابتکار - سيد علي محقق
هفته گذشته آقای احمدي نژاد درجمع مردم زنجان گفت که تقريبا 90 درصد طرح هدفمند کردن يارانه ها به اجرا گذاشته شده و با يک يا حسين ديگر الباقي آن نيز اجرا خواهد شد. او وعده داد که به زودي جزئيات طرح هدفمند کردن يارانه ها را در صدا و سيما اعلام خواهد کرد اما هنوز درباره موانع آن ده درصد باقيمانده چيزي گفته نشده است.
کمي پيش از سخن آقاي رئيس جمهور، 60 ليتر بنزين 100 توماني به عنوان سهيمه آذرماه به کارت سوخت خودروسواران ايراني واريز شد. پس از آن هم مسئولين وزارت نيرو افزايش قيمت و يا به اصطلاح، اصلاح قيمت برق را به پايان سال و اسفندماه موکول کردند وخبري ازسرنوشت اصلاح و تغيير قيمت ساير حامل هاي انرژي هم در دست نيست . در سوي ديگر ماجرا پول هاي واريزشده به حساب خانوارها همچنان براي مردم و بانک ها غير قابل دسترس است و ملت فقط دلشان به ديدن جمال ارقام 300-400 هزارتوماني بلوکه شده در حساب هايشان خوش است و بانک ها هم که علي الظاهر حق نگاه چپ به اين پول ها را ندارند.
به عبارت ديگرعليرغم دورخيز چندماهه اقتصاد خرد و کلان کشور براي ماراتن نفس گير تغيير قيمت ها در قالب هدفمندسازي يارانه ها، ظاهرا بازهم به هر دليل توافق شده است که دوره انتظار براي چکاندن ماشه طپانچه آغاز اين رقابت تمديد شود.دليل اين کارهم اين است که با همه تمهيداتي که انديشيده شده هنوزشرايط براي ورود اقتصاد به مقطع و فازي تازه فراهم نشده و حداقل به اراده وتصميم و تصويب و اقداماتي تازه تر (به اصطلاح همان يک يا حسين ديگر) نياز دارد.
اگر فرض کنيم که هشدارهاي مسئولين اقتصادي دولت به بانک ها جدي گرفته شده باشد و بانک ها اجازه هيچ نوع گردش مالي و استفاده بانکي از مبالغ يارانه نقدي را نداشته باشند، چند هزار ميليارد تومان پول از محل سرمايه درگردش يکي دوماهه مراکز و شرکت هاي تامين کننده نيازهاي اساسي کشور، شامل توليد، تامين و توزيع بنزين، آب، برق، گاز و... کسر و فعلا تا زمان اجرايي شدن هدفمندي يارانه ها در حساب هايي بدون کوچکترين گردش و دخل و تصرفي، خاک ميخورند.
چيزي که شبيه نگهداري يک رقم چند هزارميلياردي در يک متکا يا بالش بزرگ براي مدت چند ماه! و يا به عبارتي جمع آوري نقدينگي دولت و تمرين نوعي رياضت اقتصادي دولتي در دخل و خرج اعتبارات عمراني و شايد جاري است.
اگر هم فرض اوليه غلط باشد و بانک ها گوششان بدهکار سخنان رسانه اي اقتصاديون دولت نباشد که ماجرا چيز ديگريست وبا يک چراغ سبزنامرئي، منابع مالي چند هزار ميلياردي همچون مائده اي آسماني براي بانک ها بر زمين آمده است و اين دوره برزخ و انتظارحداقل به کام هرکس که نباشد به کام بانک ها و بخصوص آن پنج بانک نورچشمي است.
رئيس دولت طي يکي دو ماهه گذشته بارها بر لزوم صرفه جويي مردم، صفر کردن خريدهاي غير ضروري و نرفتن به بازار و به اصطلاح آماده باش براي نوعي رياضت در گام آغازين اجراي هدفمندي يارانه ها تاکيد کرده اند. طي هفتاد روزي که ازفصل پاييز يعني فصل آماده باش ذهني مردم براي ورود اقتصاد به دوران جديد گذشته است به فرموده بازارهاي مبل و پرده، خودرو و مسکن، لوازم خانگي و صوتي و تصويري وديگر و ديگر ... همه نوعي رکود نسبي ناشي ازترديد مردم و بازاريان درخريد و فروش را تجربه مي کنند و بجز فروشنده هاي مواد غذايي (همان قوت لايموت) و مخابرات و شارژهاي ايرانسل و همراه اول! که بازارشان از نفس نيفتاده است، ساير صنوف براي خروج ازبرزخ انتظاري بوجود آمده لحظه شماري مي کنند تا که بالاخره يا رومي روم شوند و يا زنگي زنگ. در مقابل اما پمپ هاي بنزين و کنتورهاي آب و برق و گاز پشت سرهم رقم مي اندازند و به آينده اي خوش چشم دوخته اند که دير يا زود با اصلاح قيمت ها از راه خواهد رسيد.
اين برزخ انتظاري اما درکنار رکود و کسالت بازار و اقتصاد به اعتقاد بسياري از اقتصاددانان تورم انتظاري را نيز بر تورم قابل پيش بيني ناشي از ماراتن هدفمندي و اصلاح قيمت ها اضافه خواهد کرد. به گونه اي که مصباحي مقدم روحاني اقتصاددان مجلس هشتم و رئيس کميسيون ويژه طرح تحول اقتصادي، پريروز ضمن گلايه از عدم اعلام زمان افزايش قيمت حامل هاي انرژي تا کنون، گفته است که تاخير در اجراي اين قانون تورم انتظاري در جامعه را افزايش مي دهد و اين به صلاح مردم نيست. به تصور اين نماينده احتمالا دولت افزايش قيمت ها را براي امسال و سال آينده يکپارچه ديده است و از اين جهت بازار و مردم يک باره شوک قيمتي را تجربه خواهند کرد.در اين بين و با درنظر گرفتن جميع مباحث گفته شده معماي اين ده درصد باقي مانده تا اجراي هدفمندي يارانه ها باقي است و سوال جدي اين است که ترکيب ده درصد باقيمانده با انتظارات سرآمده، چند درصد بر تورم مورد انتظار براي اصلاح قيمت ها اضافه خواهد کرد و نمودارهزينه فايده اين تاخير و بلاتکليفي چه سمت و سويي خواهد داشت.
در نهايت اينکه جناب آقاي رئيس؛ شواهد نشان مي دهد که بالتبع مردم به تب راضي شده اند ديگر، مرحمت فرموده، يا اجازه دهيد مثل سابق برويم سرخانه و زندگي هايمان، يا هم آن ماشه را بچکانيد و دستور فرماييد ماراتن را آغاز کنند... لطفا!
هفته گذشته آقای احمدي نژاد درجمع مردم زنجان گفت که تقريبا 90 درصد طرح هدفمند کردن يارانه ها به اجرا گذاشته شده و با يک يا حسين ديگر الباقي آن نيز اجرا خواهد شد. او وعده داد که به زودي جزئيات طرح هدفمند کردن يارانه ها را در صدا و سيما اعلام خواهد کرد اما هنوز درباره موانع آن ده درصد باقيمانده چيزي گفته نشده است.
کمي پيش از سخن آقاي رئيس جمهور، 60 ليتر بنزين 100 توماني به عنوان سهيمه آذرماه به کارت سوخت خودروسواران ايراني واريز شد. پس از آن هم مسئولين وزارت نيرو افزايش قيمت و يا به اصطلاح، اصلاح قيمت برق را به پايان سال و اسفندماه موکول کردند وخبري ازسرنوشت اصلاح و تغيير قيمت ساير حامل هاي انرژي هم در دست نيست . در سوي ديگر ماجرا پول هاي واريزشده به حساب خانوارها همچنان براي مردم و بانک ها غير قابل دسترس است و ملت فقط دلشان به ديدن جمال ارقام 300-400 هزارتوماني بلوکه شده در حساب هايشان خوش است و بانک ها هم که علي الظاهر حق نگاه چپ به اين پول ها را ندارند.
به عبارت ديگرعليرغم دورخيز چندماهه اقتصاد خرد و کلان کشور براي ماراتن نفس گير تغيير قيمت ها در قالب هدفمندسازي يارانه ها، ظاهرا بازهم به هر دليل توافق شده است که دوره انتظار براي چکاندن ماشه طپانچه آغاز اين رقابت تمديد شود.دليل اين کارهم اين است که با همه تمهيداتي که انديشيده شده هنوزشرايط براي ورود اقتصاد به مقطع و فازي تازه فراهم نشده و حداقل به اراده وتصميم و تصويب و اقداماتي تازه تر (به اصطلاح همان يک يا حسين ديگر) نياز دارد.
اگر فرض کنيم که هشدارهاي مسئولين اقتصادي دولت به بانک ها جدي گرفته شده باشد و بانک ها اجازه هيچ نوع گردش مالي و استفاده بانکي از مبالغ يارانه نقدي را نداشته باشند، چند هزار ميليارد تومان پول از محل سرمايه درگردش يکي دوماهه مراکز و شرکت هاي تامين کننده نيازهاي اساسي کشور، شامل توليد، تامين و توزيع بنزين، آب، برق، گاز و... کسر و فعلا تا زمان اجرايي شدن هدفمندي يارانه ها در حساب هايي بدون کوچکترين گردش و دخل و تصرفي، خاک ميخورند.
چيزي که شبيه نگهداري يک رقم چند هزارميلياردي در يک متکا يا بالش بزرگ براي مدت چند ماه! و يا به عبارتي جمع آوري نقدينگي دولت و تمرين نوعي رياضت اقتصادي دولتي در دخل و خرج اعتبارات عمراني و شايد جاري است.
اگر هم فرض اوليه غلط باشد و بانک ها گوششان بدهکار سخنان رسانه اي اقتصاديون دولت نباشد که ماجرا چيز ديگريست وبا يک چراغ سبزنامرئي، منابع مالي چند هزار ميلياردي همچون مائده اي آسماني براي بانک ها بر زمين آمده است و اين دوره برزخ و انتظارحداقل به کام هرکس که نباشد به کام بانک ها و بخصوص آن پنج بانک نورچشمي است.
رئيس دولت طي يکي دو ماهه گذشته بارها بر لزوم صرفه جويي مردم، صفر کردن خريدهاي غير ضروري و نرفتن به بازار و به اصطلاح آماده باش براي نوعي رياضت در گام آغازين اجراي هدفمندي يارانه ها تاکيد کرده اند. طي هفتاد روزي که ازفصل پاييز يعني فصل آماده باش ذهني مردم براي ورود اقتصاد به دوران جديد گذشته است به فرموده بازارهاي مبل و پرده، خودرو و مسکن، لوازم خانگي و صوتي و تصويري وديگر و ديگر ... همه نوعي رکود نسبي ناشي ازترديد مردم و بازاريان درخريد و فروش را تجربه مي کنند و بجز فروشنده هاي مواد غذايي (همان قوت لايموت) و مخابرات و شارژهاي ايرانسل و همراه اول! که بازارشان از نفس نيفتاده است، ساير صنوف براي خروج ازبرزخ انتظاري بوجود آمده لحظه شماري مي کنند تا که بالاخره يا رومي روم شوند و يا زنگي زنگ. در مقابل اما پمپ هاي بنزين و کنتورهاي آب و برق و گاز پشت سرهم رقم مي اندازند و به آينده اي خوش چشم دوخته اند که دير يا زود با اصلاح قيمت ها از راه خواهد رسيد.
اين برزخ انتظاري اما درکنار رکود و کسالت بازار و اقتصاد به اعتقاد بسياري از اقتصاددانان تورم انتظاري را نيز بر تورم قابل پيش بيني ناشي از ماراتن هدفمندي و اصلاح قيمت ها اضافه خواهد کرد. به گونه اي که مصباحي مقدم روحاني اقتصاددان مجلس هشتم و رئيس کميسيون ويژه طرح تحول اقتصادي، پريروز ضمن گلايه از عدم اعلام زمان افزايش قيمت حامل هاي انرژي تا کنون، گفته است که تاخير در اجراي اين قانون تورم انتظاري در جامعه را افزايش مي دهد و اين به صلاح مردم نيست. به تصور اين نماينده احتمالا دولت افزايش قيمت ها را براي امسال و سال آينده يکپارچه ديده است و از اين جهت بازار و مردم يک باره شوک قيمتي را تجربه خواهند کرد.در اين بين و با درنظر گرفتن جميع مباحث گفته شده معماي اين ده درصد باقي مانده تا اجراي هدفمندي يارانه ها باقي است و سوال جدي اين است که ترکيب ده درصد باقيمانده با انتظارات سرآمده، چند درصد بر تورم مورد انتظار براي اصلاح قيمت ها اضافه خواهد کرد و نمودارهزينه فايده اين تاخير و بلاتکليفي چه سمت و سويي خواهد داشت.
در نهايت اينکه جناب آقاي رئيس؛ شواهد نشان مي دهد که بالتبع مردم به تب راضي شده اند ديگر، مرحمت فرموده، يا اجازه دهيد مثل سابق برويم سرخانه و زندگي هايمان، يا هم آن ماشه را بچکانيد و دستور فرماييد ماراتن را آغاز کنند... لطفا!
